Numinosum

Na cmentarzu żydowskim w Warszawie, fot. Jerzy Madej 2009

Termin ten wprowadził do filozofii Rudolf Otto, niemiecki filozof i teolog przełomu XIX i XX wieku. Oznacza bóstwo, niedostępne, fascynujące i straszne zarazem, lecz czczone przez człowieka, uznającego z kolei własną nicość i podrzędność. Carl Gustav Jung w swoich pracach na temat religii (częściowo zebranych w „Psychologii a religii Zachodu i Wschodu” i w „Wizjach”) często przywołuje ten termin. Wyjaśnia także jego sens: numen jest Jaźnią duszy człowieka, na ogół nieuświadomioną, Jaźń w procesie indywiduacji (rozwoju duszy – Psyche) staje się częścią świadomości; granice duszy ludzkiej poszerzają się. Czymś przeciwnym jest numinosum. Człowiek oddziela nieuświadomioną część samego siebie, uważając ją za istotę zewnętrzną w stosunku do własnej duszy i zaczyna oddawać jej cześć, bić pokłony. Sam zaś staje się pyłem, kimś nieważnym, małym. Uważam, że pośrednicy pomiędzy człowiekiem a bóstwem (święci, błogosławieni) tylko utrwalają numinalność. Szansa na rozwój duszy po raz kolejny oddala się..

Liliana Hilsberg